Epilepsie
laatste update: november 2021
Preconceptiezorg bij vrouwen met epilepsie is vooral van belang in verband met het afwegen van het risico op epileptische aanvallen tijdens de zwangerschap tegenover het verhoogde risico op congenitale aandoeningen door de medicatie. Deze afweging dient preconceptioneel plaats te vinden omdat er voldoende tijd moet zijn om de medicatie zo nodig om te kunnen zetten of zo mogelijk af te bouwen en het effect hiervan te evalueren.
-
Aanbevelingen voor alle uitvoerders van een preconceptiezorgconsult
Vrouwen met epilepsie in de voorgeschiedenis (>10 jaar aanvalsvrij) en > 5 jaar zonder medicatie
Informeer dat:
- Epilepsie zonder medicatie geen verhoogd risico op congenitale aandoeningen kent.
- De kans op een insult in de zwangerschap afneemt naar mate het laatste insult langer geleden was.
Verwijs:
- Indien gewenst naar een gynaecoloog om de risico’s van epilepsie op de zwangerschap te bespreken.
- Indien het paar dat wenst naar een neuroloog en/of klinisch genetisch centrum bij aanwijzingen voor erfelijke vorm van epilepsie of indien bekend is dat epilepsie onderdeel is van een syndroom.
Adviseer:
- Preconceptioneel te starten met foliumzuursuppletie van 0,4 of 0,5 mg/dag.
- Vrouwen met een eerder kind met een neuraal buisdefect, wanneer een van de ouders zelf een neuraal buisdefect heeft, bij aangetoonde foliumzuurdeficiëntie of bij een foliumzuurafhankelijke aandoening preconceptioneel te starten met foliumzuursuppletie van 5 mg/dag.
Vrouwen met anti-epileptica
Adviseer:
- Door te gaan met adequate anticonceptie tot optimale instelling van medicatie bereikt is.
- Preconceptioneel te starten met foliumzuursuppletie van 0,4 of 0,5 mg/dag.
- Vrouwen met een eerder kind met een neuraal buisdefect, wanneer een van de ouders zelf een neuraal buisdefect heeft, bij aangetoonde foliumzuurdeficiëntie of bij een foliumzuurafhankelijke aandoening preconceptioneel te starten met foliumzuursuppletie van 5 mg/dag.
Verwijs:
- Naar de neuroloog om de medicatie te beoordelen (door huisarts of gynaecoloog).
- Indien het paar dat wenst naar een neuroloog en/of klinisch genetisch centrum bij aanwijzingen voor erfelijke vorm van epilepsie of indien bekend is dat epilepsie onderdeel is van een syndroom.
- Indien de epilepsie geen erfelijke vorm of onderdeel van een syndroom is, stel het paar gerust dat er voor zo ver bekend geen verhoogd risico op congenitale aandoeningen is, ook niet bij medicijngebruik door mannen.
-
Aanbevelingen voor neuroloog
(in overleg met gynaecoloog)
Bij vrouwen met anti-epileptica:
- Informeer over verhoogd risico op congenitale aandoeningen dat afhankelijk is van type en dosering van de anti-epileptica.
- Beoordeel noodzaak medicatie. Indien langere tijd aanvalsvrij kan afbouwen overwogen worden.
- Streef naar monotherapie in laagst mogelijke dosering, met een spreiding van de dagdosering al dan niet met een slow release tablet.
-
Referenties
- Fisher RS, van Emde Boas W, Blume W, et al. Epileptic seizures and epilepsy: definitions proposed by the International League Against Epilepsy (ILAE) and the International Bureau for Epilepsy (IBE). Epilepsia. 2005;46(4):470-472.
- Preconceptiezorg: voor een goed begin. (Gezondheidsraad, 2007)
- Ngugi, A. K., Bottomley, C., Kleinschmidt, I., Sander, J. W., & Newton, C. R. (2010). Estimation of the burden of active and life-time epilepsy: a meta-analytic approach. Epilepsia, 51(5), 883-890.
- Teratologie Informatie Service (TIS)
- Richtlijn ‘Epilepsie’ (NVN, 2016)
- Guideline ‘Epilepsy'(NICE, 2012)
- Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011)
- Verloskundige Vademecum – Verloskundige Indicatie Lijst (VIL, 2003)