Infecties
Tijdens de zwangerschap verlopen infecties vaak ernstiger (NHG, 2011). Infectieziekten in de zwangerschap (te weten listeria, toxoplasmose, cytomegalovirus (CMV), rubella, varicella-zostervirus, parvovirus en bepaalde seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)) kunnen miskramen, vroeggeboorte of aangeboren aandoeningen veroorzaken. Deze infecties zijn deels te voorkomen door goede hygiëne of vaccinatie. Ook infecties die vooral in het buitenland opgelopen worden, kunnen de zwangerschapsuitkomsten negatief beïnvloeden. Derhalve is het van belang hier aandacht aan te besteden tijdens het preconceptieconsult. Tijdens het preconceptieconsult is verstrekken van informatie met betrekking tot de risico’s bij voedselinname en -bereiding en handhygiëne gewenst. Indien een zwangere deze adviezen pas ontvangt ten tijde van het eerste antenatale consult, dat vaak pas plaats vindt bij een zwangerschapsduur van 9 weken, is ze immers mogelijk reeds blootgesteld geweest aan deze risicofactoren.
-
Aanbevelingen voor alle uitvoerders van een preconceptiezorgconsult
Algemeen
Inventariseer bij vrouwen met een kinderwens:
- De vaccinatiegeschiedenis van de vrouw.
- Doorgemaakte infecties.
- Waar de vrouw werkzaam is.
- Klachten die wijzen op een soa.
- Onbeschermde seksuele contacten.
Informeer vrouwen met een kinderwens welke infecties (inclusief soa) effect kunnen hebben op het verloop van de zwangerschap.
Parvovirus
Bied vrouwen met een zwangerschapswens en die werkzaam zijn in de gezondheidszorg of (beroeps)matig in contact komen met kleine kinderen, aan om te testen op parvovirus-antistoffen.- Informeer in geval van afwezigheid van antistoffen: mijdt de werkplek in het geval van een uitbraak.
- Informeer in geval van aanwezigheid van antistoffen: werkzaamheden kunnen voortgezet worden.
Rubella
Bied vrouwen met een zwangerschapswens, waar twijfel is over haar vaccinatiestatus, aan om rubella-antistoffen te bepalen.- Bied vrouwen zonder rubella-antistoffen een BMR-vaccinatie aan.
- Adviseer om tot vier weken na BMR-vaccinatie een zwangerschap te voorkomen.
Varicella
Bied vrouwen met een zwangerschapswens, waarbij twijfel is van doorgemaakte waterpokken, aan om te testen op de aanwezigheid van varicella-antistoffen.- Bied vrouwen zonder varicella-antistoffen én die werkzaam zijn in de gezondheidszorg of (beroeps)matig in contact komen met kleine kinderen het varicellavaccin aan.
- Adviseer om tot vier weken na varicella-vaccinatie een zwangerschap te voorkomen.
Adviseer vrouwen met een kinderwens dat zodra zij zwanger zijn:
- Geen rauw vlees of vis te eten.
- Handschoenen te dragen tijdens het tuinieren en het verschonen van de kattenbak; - rauwe groenten goed te wassen.
- Een goede keuken- en handhygiëne te handhaven.
- Besmette personen met varicella of het parvovirus te vermijden indien de vrouw geen antistoffen heeft voor deze ziekten.
Verwijs vrouwen door wanneer er sprake is van:
- Hiv-besmetting: naar gynaecoloog in een specifiek hiv-centrum.
- Hepatitis: naar MDL-arts.
- Onbehandelde soa’s of verhoogd risicogedrag: naar huisarts/soa-poli/ gynaecoloog.
-
Aanbevelingen voor alle reizigers
Informeer paren met een zwangerschapswens over:
- De mogelijke risico’s van reizigersziekten.
- De mogelijke risico’s van vaccinaties.
- Het eventueel uitstellen van een zwangerschap bij reizen naar bepaalde gebieden.
De vrouw dient deze risico’s af te wegen.
Adviseer vrouwen met een zwangerschapswens die op reis willen een reizigersconsult aan te vragen en de zwangerschapswens te melden.
-
Referenties
- Richtlijn ‘Cytomegalievirus (CMV) en zwangerschap’ (NVOG, 2017)
- Richtlijn ‘Tuberculose’ (LCI, 2017)
- Richtlijn ‘Listeriose’ (LCI, 2016a)
- Richtlijn ‘Syfilis’ (LCI, 2016b)
- Richtlijn ‘Zikavirusinfectie’ (LCI, 2016c)
- Richtlijn ‘CMV-infectie’ (LCI, 2015a)
- Richtlijn ‘Gonorroe’ (LCI, 2015b)
- Richtlijn ‘Hepatitis B’ (LCI, 2015c)
- Richtlijn ‘HIV’ (LCI, 2015d)
- Richtlijn ‘Rodehond’ (LCI, 2015e)
- Richtlijn ‘Toxoplasmose’ (LCI, 2015f)
- Richtlijn ‘Erythema infectiosum’ (vijfde ziekte, parvovirus B-19 infectie) (LCI, 2014a)
- Richtlijn ‘Waterpokken en gordelroos’ (LCI, 2014b)
- Richtlijn ‘Chlamydia’ (LCI, 2013)
- Richtlijn ‘Malaria’ (LCI, 2011)
- Richtlijn ‘Gele koorts’ (LCI, 2011)
- Richtlijn ‘Zwangerschap, postpartumperiode en werk’ (NVAB, 2007)
- Standaard ‘Het soa-consult’ (NHG, 2013)
- Standaard ‘Zwangerschap en kraamperiode' (NHG, 2012
- Standaard ‘Preconceptiezorg’ (NHG, 2011)
- Chlamydia en zwangerschap (RIVM)
- Hiv en zwangerschap (RIVM)
- Reizigersziekten en zwangerschap (RIVM)
- Syfilis lues en zwangerschap (RIVM)
- Advies Preconceptiezorg: voor een goed begin.(Gezondheidsraad, 2007)