Listeria

laatste update: september 2021

Besmetting met listeria vindt plaats via het eten van voedsel dat besmet is met listeria. Een listeriainfectie verloopt vaak zonder ernstige of herkenbare ziekteverschijnselen (LCI, 2016a). Ziekteverschijnselen, veelal griepachtige verschijnselen, doen zich overwegend voor bij zwangere vrouwen en immuungecompromitteerde personen, maar ook hierbij kan de infectie zonder duidelijke ziekteverschijnselen verlopen (LCI, 2016a). 

Een infectie met listeria kan bij zwangeren vooral in de tweede helft van de zwangerschap leiden tot intra-uteriene vruchtdood en vroeggeboorte (NHG, 2011). De meeste infecties treden op in het derde trimester van de zwangerschap. Listeria-infectie bij neonaten sepsis en meningo-encefalitis kan veroorzaken, waarbij de besmetting waarschijnlijk in utero heeft plaatsgevonden (LCI, 2016a). 

Vrouwen werkzaam in de veterinaire sector (dierenartsen, vleesverwerkers en boeren) en in laboratoria waar gericht gewerkt wordt met listeria, hebben een hoger risico op blootstelling. Medewerkers met een verhoogd risico op een ernstig beloop (onder andere zwangeren) moeten blootstelling vermijden en de juiste voorzorgsmaatregelen treffen (LCI, 2016a). 

Zwangeren wordt het advies gegeven om het eten van risicovolle producten te vermijden, zoals bepaalde vleeswaren, rauwmelkse kaassoorten, gerookte mosselen en vis, voorgesneden salades, rauwe melkproducten, niet goed doorbakken vlees of vis, en gekoelde producten die daarna niet of onvoldoende worden verhit (NHG, 2011). Ook wordt geadviseerd om rauwe groenten goed te wassen voor consumptie, bereide voedingsmiddelen goed te scheiden van rauwe voedingsmiddelen, een goede keukenhygiëne te handhaven, en contact met mogelijk besmette aarde te vermijden (LCI, 2016a). Het Voedingscentrum geeft advies over veilig eten in de preconceptieperiode, tijdens de zwangerschap en de lactatieperiode.