Reizigers

Vrouwen die beroepsmatig of privé verre reizen maken, lopen specifieke infectierisico’s die per land verschillen. Tijdens de zwangerschap kunnen sommige van deze infecties ernstiger verlopen dan bij niet-zwangeren, zoals een malaria-infectie. Ook kunnen infecties effect hebben op het verloop en de uitkomst van de zwangerschap. Voorbeelden hiervan zijn een verhoogde kans op een miskraam (malaria), een laag geboortegewicht (malaria, tuberculose), aangeboren afwijkingen zoals microcefalie (zika) en vroeggeboorte (tuberculose) (RIVM). Voor meer informatie over ziekten en gezondheidseffecten waar reizigers mee te maken kunnen krijgen, wordt verwezen naar de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering.

In de zwangerschap kunnen niet alle preventieve middelen en vaccinaties veilig gebruikt worden. Een vaccin met levende micro-organismen wordt tijdens de zwangerschap afgeraden in verband met onbekende, mogelijk schadelijke effecten op het ongeboren kind. Aangeraden wordt om zwangerschap uit te stellen tot drie maanden na de vaccinatie (RIVM/LCI, 2017). DEET dient alleen in lage concentraties (20-30%) gebruikt te worden, en bij voorkeur alleen wanneer muggensteken een risico voor de gezondheid vormen (NHG, 2011; LCI, 2011). Ook kan worden aanbevolen tenminste een maand na terugkomst uit een land waar een reizigersziekte voorkomt (zoals Zika) anticonceptie te gebruiken.

De preconceptiefase kan worden aangegrepen om goede voorlichting over primaire preventie te geven. De NHG-standaard Preconceptiezorg adviseert bij het reizigersadviesgesprek indien de vrouw een reis zal maken naar landen met een verhoogd infectierisico te informeren naar kinderwens. Bij een reizigersadviesgesprek wordt altijd actief naar een (mogelijke) zwangerschap gevraagd. Er kan worden overwogen of aanbevolen niet naar het betreffende land te reizen of door te gaan met anticonceptie tot na de reis. Gebieden waar malaria, gele koorts of Zika voorkomen, kunnen beter vermeden worden wanneer de vrouw een actieve kinderwens heeft of zwanger is (NHG, 2011; LCI, 2016c; RIVM). Mocht een reis toch noodzakelijk zijn, dienen vrouwen voldoende voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het dragen van bedekkende kleding, onbedekte huid insmeren met DEET (insect afwerend middel met maximaal 20-30% DEET), en onder een geïmpregneerde klamboe of muggenvrije kamer te slapen (NHG, 2011; LCI, 2016c; RIVM).