Schildklierfunctiestoornissen

laatste update: november 2021

Schildklierfunctiestoornissen behoeven aandacht in het preconceptieconsult omdat er aanpassingen nodig kunnen zijn in de behandeling. Onbehandelde hypothyreoïdie heeft een negatief effect op de uitkomst van een zwangerschap (NHG, 2011; NHG, 2013). Vrouwen moeten tijdens een preconceptieconsult geïnformeerd worden over de noodzaak om in overleg met de behandelend arts de schildklierfunctie te evalueren en de instelling te optimaliseren. Bij hyperthyroïdie is het preconceptioneel optimaliseren van de behandeling van belang om complicaties te voorkomen. Bij hypothyroïdie is het van belang de vrouw met kinderwens voor te bereiden op de verwachte toegenomen behoefte aan schildklierhormoon. 

  • Informeer vrouwen met schildklierfunctiestoornissen nu of in het verleden dat de TSH- en FT4-spiegels voorafgaand aan de zwangerschap gecontroleerd en geoptimaliseerd moet worden om: 

    • Maternale complicaties te voorkomen (o.a. verhoogde bloeddruk, pre-eclampsie, placentaloslating).
    • Foetale complicaties te voorkomen (o.a. groeivertraging, vroeggeboorte, intra-uteriene vruchtdood en nadelige invloed ontwikkeling hersenen van kind).

    Verwijs voor controle naar de huisarts of behandelend specialist.

    Bepaal preconceptioneel TSH bij vrouwen met een verhoogd risico op een schildklierfunctiestoornis:

    • Geschiedenis van schildklierfunctiestoornissen of vroegere schildklierchirurgie.
    • Positieve familieanamnese voor schildklierziekten.
    • Symptomen van een schildklierfunctiestoornis of de aanwezigheid van struma.
    • Medicijnen die de schildklierfunctie kunnen beïnvloeden (amiodarone, lithium, recent gebruik van jodiumhoudende contrastmiddel).
    • Bestraling in hoofdhalsgebied.
    • Auto-immuunziekten.
    • Vrouwen met meerdere miskramen of vroeggeboorte in voorgeschiedenis.
    • Vrouwen met een BMI ≥40 kg/m2
    • Partus <1 jaar geleden en eerdere postpartum thryreoïditis.

    Informeer vrouwen met een subklinische hypothyreoïdie dat:

    • Voldoende schildklierhormoon essentieel is voor de ontwikkeling van het kind.
    • Zij mogelijk een hypothyreoïdie kunnen ontwikkelen in de zwangerschap.
    • Alvast behandelen niet bewezen effectief is om ontwikkelingsproblemen voor het kind te voorkomen.

    Controleer in samenspraak met vrouwen geregeld of er zich geen klinische hypothyreoïdie ontwikkelt.

  • Bepaal bij vrouwen met schildklieraandoeningen nu of in het verleden:  

    • TSH en vrij T4
    • TSH-receptor antistoffen (TBII) bij vrouwen met de ziekte van Graves (ook bij vrouwen met ziekte van Graves in de voorgeschiedenis).

    Adviseer vrouwen met schildklierfunctiestoornissen nu of in het verleden niet met anticonceptie te stoppen alvorens de instelling geoptimaliseerd is.

    Optimaliseer de behandeling van hypothyreoïdie:

    • Streef naar TSH 1-2 mU/L.
    • Instrueer de vrouw direct haar dosis thyroxine met 25-30% te verhogen als de zwangerschapstest positief is en zich direct te melden voor verdere controle bij de (huis)arts.
    • Bepaal TSH en vrij T4 preconceptioneel en elke 4-6 weken indien noodzakelijk om instelling te optimaliseren. In de zwangerschap is controle elke 4-6 weken aangewezen in de eerste helft van de zwangerschap.

    Verwijs naar de internist bij:

    • Aanhoudend slecht ingestelde hypothyreoïdie (herhaaldelijk TSH >4 mU/L ondanks aanpassingen medicatie).
    • Hyperthyreoïdie.

    De internist optimaliseert behandeling in overleg met de gynaecoloog.