Psychiatrische aandoeningen
Een onbehandelde depressie, bipolaire stoornis, angststoornis of psychose kunnen verschillende obstetrische problemen geven. Daarnaast is er een hoge kans op een recidief tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Ook kan een psychiatrische stoornis bij één van de ouders de kans vergroten dat het kind zelf psychosociale problemen ontwikkelt (JGZ, 2016). Het gebruik van SSRI’s lijkt geen verband te hebben met het optreden van spontane miskramen, vaginale kunstverlossingen, keizersneden en overmatig bloedverlies na de bevalling. SSRI-gebruik leidt mogelijk tot aangeboren afwijkingen en neonatale bijwerkingen. De ernst en de omvang van de psychiatrische problematiek moeten bij vrouwen met kinderwens goed in kaart worden gebracht. Hier dient tijdens het preconceptieconsult aandacht voor te zijn.
-
Aanbevelingen voor alle uitvoerders van een preconceptiezorgconsult
Verwijs vrouwen die behandeld worden of in het verleden behandeld zijn voor een psychiatrische aandoening (depressie, angststoornis, bipolaire stoornis of een (doorgemaakte) psychose) en een kinderwens naar de behandelend arts of de huisarts.
-
Aanbevelingen voor behandelend arts (huisarts, internist)
Bespreek met vrouwen die behandeld worden of in het verleden behandeld zijn voor een psychiatrische aandoening:
- Kans op een recidief in de zwangerschap en het te verwachten natuurlijk beloop van de psychiatrische stoornis tijdens de zwangerschap en in de postpartum periode
- Kans op zwangerschaps- en baringscomplicaties
- Kans op congenitale afwijkingen bij de pasgeborene
- Kans op neonatale problemen op korte- en langere termijn
- Risico’s van het staken van de medicatie tijdens de zwangerschap en in het kraambed voor de psychische gezondheid van de moeder en effect ervan op het beloop van de psychiatrische aandoening
- Mogelijke alternatieven voor de actueel gebruikte medicatie
- De mogelijke overerving van een psychiatrische stoornis.
-
Aanbevelingen voor huisarts, medicatie voorschrijvende specialist of gynaecoloog
Bespreek bij het voorschrijven van psychiatrische medicatie aan vrouwen in de vruchtbare leeftijd:
- De impact op een eventuele zwangerschap
- De wenselijkheid van adequate anticonceptie
- De wenselijkheid van een preconceptioneel advies bij kinderwens.
- Pas eventueel de keuze van medicatie aan indien kinderwens (in de toekomst) eventueel overwogen wordt.
-
Referenties
- Standaard ‘Prenatale verloskundige begeleiding’ (KNOV 2008)
- Factsheet ‘SSRI-gebruik in de zwangerschap’ (KNOV, 2013)
- Richtlijn ‘Bipolaire stoornis' (NVvP, 2015)
- Richtlijn ‘Benzodiazepinegebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie’ (NVOG, 2013)
- Richtlijn ‘SSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie’ (NVOG, 2012)
- Richtlijn ‘Schizofrenie' (NVvP, 2012)
- Richtlijn ‘Psychosociale problemen’ (JGZ, 2016)
- Standaard ‘Preconceptiezorg’ (NHG, 2011)
- Standaard ‘Angst’ (NHG, 2012a)
- Preconceptiezorg: voor een goed begin (Gezondheidsraad, 2007)
- Hoe vaak komt depressie voor en bij wie? (NIVEL Zorgregistraties eerste lijn 2017)
- Website Teratologie Informatie Service (TIS)
- Standaard ‘Depressie’ (NHG, 2012b)